Nilesh Lanke Salary | भारतीय लोकशाही व्यवस्था ही लोकप्रतिनिधींच्या भूमिकेवर आधारित आहे. मतदारसंघातील जनतेच्या अपेक्षा, गरजा आणि समस्यांचे प्रतिनिधित्व करणारा खासदार हा एक अत्यंत जबाबदारीचा पदाधिकारी असतो. देशात आज अनेक लोकप्रतिनिधी हे विविध सुविधांचा उपभोग घेतात. लाखो रुपयांचा पगार, दैनंदिन भत्ते, मोफत प्रवास, निवास, वैद्यकीय सुविधा, निवृत्तीनंतर पेन्शन अशा सुविधा मिळत असताना काही अपवादात्मक लोकप्रतिनिधी असेही आहेत जे या सर्व गोष्टींकडे वैयक्तिक लाभ म्हणून न पाहता त्यांचा उपयोग सामाजिक कार्यासाठी करतात. अशाच खासदारांमध्ये सध्या चर्चेत असलेले नाव म्हणजे नगर दक्षिण लोकसभा मतदारसंघाचे खासदार निलेश लंके.
Nilesh Lanke Salary | पगार स्वतःसाठी नाही, समाजासाठी !
सामान्यतः एखादा उमेदवार खासदार म्हणून निवडून आला की, त्याच्या आर्थिक स्थैर्याची चिंता संपते, असं मानलं जातं. सध्याच्या परिस्थितीत खासदारांना दरमहा सुमारे 1.24 लाख रुपयांचा पगार मिळतो. शिवाय, प्रत्येक दिवशी 2500 रुपये भत्ता मिळतो आणि निवृत्तीनंतर 31 हजार रुपयांपर्यंत पेन्शन सुद्धा दिली जाते. परंतु, याच साऱ्या आर्थिक लाभांचा व्यक्तिगत वापर न करता ते समाजासाठी खर्च करण्याचा निर्णय निलेश लंके यांनी घेतल्याने ते चर्चेचा विषय ठरत आहेत.
एका खाजगी वृत्तवाहिनीला दिलेल्या मुलाखतीत लंके यांनी स्पष्ट केले की, आपल्याला खासदारकीच्या माध्यमातून मिळणारा पगार आपण एक पैसासुद्धा वैयक्तिक कारणासाठी वापरत नाही. त्याऐवजी, हा संपूर्ण पगार “लंके प्रतिष्ठान” या त्यांच्या सामाजिक संस्थेमार्फत विविध उपेक्षित, दुर्बल आणि गरजू घटकांच्या सेवेसाठी वापरला जातो.
“लंके प्रतिष्ठान” – सेवा, शिक्षण आणि सहानुभूती
निलेश लंके यांच्या “लंके प्रतिष्ठान” या संस्थेचे कार्य केवळ त्याच्या मतदारसंघापुरते मर्यादित नाही. विशेष म्हणजे ही संस्था कोणत्याही जाती, धर्म, मतदारसंघ अथवा राज्याच्या सीमेत अडकलेली नाही. प्रतिष्ठानचा उद्देश स्पष्ट आहे – गरजूंना मदत करणे, मग ते कुठेही असोत.
लंके यांच्या मते, समाजात असे अनेक अनाथ, निराधार मुले-मुली आहेत ज्यांना ना आई-वडील आहेत, ना कुठलेही आधार. काहींचे आई-वडील असले तरी त्यांची आर्थिक परिस्थिती इतकी वाईट असते की, मुलांना शाळा-कॉलेजात पाठवण्याचे स्वप्नदेखील पाहता येत नाही. अशा मुला-मुलींसाठी लंके प्रतिष्ठान शिक्षणाच्या संधी उपलब्ध करून देण्याचे कार्य करते.
विशेषतः शिक्षणासाठी लागणाऱ्या शालेय साहित्यांपासून ते महाविद्यालयीन फीपर्यंतचा सर्व खर्च प्रतिष्ठानच्या माध्यमातून भागवला जातो. केवळ पुस्तकं व वह्याच नाहीत, तर वसतीगृहाची सोय, कपडे, जेवण, वैद्यकीय सुविधा अशा सर्व बाबींची काळजी प्रतिष्ठान घेते.
Nilesh Lanke Salary | मतदारसंघाच्या पलीकडचा दृष्टीकोन
बहुतेक राजकारणी केवळ स्वतःच्या मतदारसंघापुरतेच सामाजिक कार्य करताना दिसतात. पण निलेश लंके यांचा दृष्टिकोन अधिक व्यापक आहे. त्यांच्या प्रतिष्ठानकडून केवळ नगर जिल्ह्यात नव्हे तर नांदेड, सिंधुदुर्ग, कोल्हापूर, नागपूर अशा महाराष्ट्राच्या विविध भागांत काम केले जाते. इतकेच नव्हे तर काही वेळा दुसऱ्या राज्यांतील गरजू लोकांनाही या संस्थेच्या माध्यमातून मदत मिळते.
म्हणजेच लंके यांचं सामाजिक कार्य ‘मतदारसंघपुरते सीमित नाही’ तर ‘माणुसकीपुरते विस्तारलेलं’ आहे. ही व्यापकता आजच्या राजकीय व्यवस्थेमध्ये दुर्मिळ मानली जाते.
अपंग, निराधार, अनाथ आणि गरजूंसाठी आधार
लंके प्रतिष्ठान केवळ अनाथ मुला-मुलींनाच नव्हे तर अपंग नागरिकांनाही मदतीचा हात पुढे करते. शारीरिक अडचणींमुळे रोजच्या जीवनात अनेक अडथळे निर्माण होतात. अपंग नागरिकांसाठी व्हीलचेअर, कृत्रिम अवयव, वैद्यकीय उपचार अशा गोष्टींसाठी निधीची गरज असते. लंके प्रतिष्ठान अशा गरजूंना सर्वतोपरी मदत पुरवते.
अनेक वेळा सामाजिक कार्य करणे हे केवळ प्रसिद्धीच्या दृष्टीने केले जाते. मात्र, लंके यांच्या कार्यात सातत्य आहे, पारदर्शकता आहे आणि मुळात त्यांच्या शब्दांना कृतीची जोड आहे. त्यामुळेच त्यांच्यावर जनतेचा विश्वास अधिक बळकट होतो आहे.
Nilesh Lanke Salary | निलेश लंके यांचा जीवनदृष्टिकोन
निलेश लंके यांची राजकीय कारकीर्द अनेकदा त्यांच्या स्पष्ट वक्तृत्वामुळे गाजली आहे. परंतु त्यांचे वर्तन हे केवळ बोलण्यात न थांबता कृतीतून सुद्धा दिसते. त्यांनी एका मुलाखतीत सांगितले की, “माझे कपडे, घड्याळ, बूट हे सुद्धा मी स्वतः विकत घेत नाही. हे सर्व मला माझे कार्यकर्ते आणि समर्थक प्रेमाने देतात.”
अशा वक्तव्यांमुळे त्यांच्या जीवनशैलीची साधेपणा आणि कार्यकर्त्यांशी असलेली आत्मीयता स्पष्ट होते. आणि विशेष म्हणजे त्यांच्या कृतीमुळे समाजातील अनेकांना दिलासा मिळतो, आशा मिळते.
लोकप्रतिनिधींची नवीन प्रेरणादायी भूमिका
निलेश लंके यांनी उचललेला पाऊल म्हणजे लोकप्रतिनिधी हा केवळ कायद्याचा निर्माता नाही, तर समाजसेवक सुद्धा असू शकतो याचा आदर्श दाखवणारा प्रसंग आहे. आज देशात अनेक भागांमध्ये लोक गरिबीत, शिक्षणाअभावी, आरोग्य सुविधांच्या कमतरतेमुळे त्रस्त आहेत. अशा वेळी लोकप्रतिनिधींनी आपल्या पगाराचा, भत्याचा किंवा निधीचा थेट उपयोग जनतेच्या हितासाठी करणे ही काळाची गरज आहे.
लंके यांच्या या निर्णयामुळे इतर खासदारांनाही आत्मपरीक्षण करावे लागेल. आपल्याला मिळणाऱ्या शासकीय सवलतींचा उपयोग केवळ स्वतःसाठी करायचा की समाजाच्या उन्नतीसाठी हे ठरवणं गरजेचं आहे.
Nilesh Lanke Salary | निष्कर्ष
राजकारणातील पैसा, सत्ताकांक्षा, व्यक्तिगत लाभ याच्या पुढे जाऊन लोकसेवेचा आदर्श निर्माण करणारे खासदार निलेश लंके हे एक सकारात्मक उदाहरण आहेत. त्यांनी खासदारकीच्या पगाराचा उपयोग स्वतःसाठी न करता ‘लंके प्रतिष्ठान’च्या माध्यमातून गरजूंपर्यंत पोहोचवून एक नवा मार्ग दाखवला आहे.
आजच्या काळात अशा विधायक पावलं उचलणाऱ्या लोकप्रतिनिधींची समाजाला नितांत गरज आहे. कारण केवळ धोरणं आणि योजना नव्हे, तर त्या अमलात आणणारी, समाजाशी एकरूप झालेली आणि माणुसकीने वागणारी लोकप्रतिनिधी हीच खरी लोकशाहीची ओळख असते.
