Mumbai Metro Line | मेट्रोचे जाळे विकसित केल्यामुळे नवीन पर्याय वाहतुकीचा मार्ग मुंबई, पुणे, नागपूर यांसारख्या महामार्ग मध्ये उपलब्ध झालेला आहे. यामुळे ट्रॅफिकच्या निर्माण होणाऱ्या समस्या आणि वाहतुकीच्या निर्माण होणाऱ्या समस्या कमी व्हायला मदत मिळालेली आहे. आतापर्यंत शेकडो किलोमीटरपेक्षा जास्त लांबीचे मेट्रोचे मार्ग मुंबई शहर आणि उपनगरांमध्ये सुरू झालेली आहे.
Mumbai Metro Line | सध्याच्या परिस्थितीला मुंबई शहरा मधील वाहतुकीचा विस्तार करण्यासाठी महत्त्वाचे नवीन पाऊल टाकण्यात आले आहे. आणखीन एक मेट्रोचा मार्ग आहे तो आता मुंबई शहराला मिळणार आहे. वाहतूक कोंडीतून या मार्गामुळे शहरातील नागरिकांना दिलासा मिळणार आहे.
मुंबई मेट्रो यांच्याकडून मिळालेल्या अधिक माहिती प्रमाणे शहरांमधील दहिसर पूर्व ते मीरा-भाईंदर या प्रवासाच्या टप्प्या दरम्यान नवीन मेट्रो मार्ग तयार केला जाणार आहे. हा तयार केलेला मार्ग 10.54 KM लांबीचा असणार आहे. मेट्रो लाईन-9 या प्रकल्पाच्या उभारणीकरिता वेग आलेला आहे.
सदरील तयार होणाऱ्या नवीन मार्गावरती नवीन स्थानकांची उभारणी केली जाणार आहे. यामध्ये एकूण आठ उन्नत स्थानकांची उभारणी होणार आहे. मेट्रो कार डेपो उभारण्याकरिता डोंगरी येथे नियोजन केलेले आहे. झाडांचे सर्वेक्षण प्रकल्पाच्या पहिल्या टप्प्यामध्ये डेपोच्या स्थळी करण्यात आलेले आहे.
Mumbai Metro Line | या रेल्वे मार्गावरती प्रवेश नसल्यामुळे या ठिकाणी झाडांची संख्या अधिक आहे. त्यामध्ये एकूण 2500 झाडांवरती या प्रकल्पामुळे परिणाम होणार असल्याचे सांगण्यात आलेली आहे. मीरा-भाईंदर महानगरपालिकेमध्ये ऑक्टोबर 2024 साली याबाबत प्रस्ताव सादर केलेला आहे. या प्रस्तावानुसार 574 झाडांचे स्थलांतर केले जाणार आहे आणि 1668 झाडे वाचवली जाणार आहेत. त्याचप्रमाणे 1094 झाडे अपरिवर्त राहणार आहेत. यामध्ये झाडे तोडण्याचा प्रस्ताव सुद्धा आहे त्यामध्ये 832 झाडे तोडली जाणार असल्याचे सांगितले आहे.
मुंबई महानगर प्रदेश विकास प्राधिकरण (MMRDA) यांच्याकडून सदरील कामाकरिता ठेकेदारांची नियुक्ती केली गेलेली आहे. जमिनीचे सर्वेक्षण, झाडांचे होणारे मूल्यमापन आणि इतर तपशील याचा अभ्यास पूर्ण केलेला आहे. डेपोच्या जागेवरती प्रवेश मिळाल्यानंतर पुढील अभ्यास करण्यात येणार आहे.
2025 मध्ये 9900 अतिरिक्त झाडांवरती परिणाम होण्याचा अंदाज वर्तवला जाण्याची शक्यता दुसऱ्या प्रस्तावामध्ये देण्यात आलेली आहे. झाडांपैकी एकूण 7016 यांचे स्थलांतर मीरा-भाईंदर परिसरामध्ये जाणार असल्याची शक्यता दर्शविण्यात येत आहे यामध्ये एकूण 2884 झाडे तोडण्यात येणार आहेत.
3716 झाडे प्रकल्पाच्या दोन्ही टप्प्यांमध्ये कापावी लागणार असल्याचे माहिती देण्यात आलेली आहे. ही झाडे अयोग्य असल्यामुळे कापली जाणार आहेत. परंतु यापैकी 7590 झाडांचे पुनर स्थापन कार्य करण्यात येणार आहे. आणि 1094 झाडे तशीच ठेवली जाणार आहेत. पर्यावरणीय समतोल राखण्याकरिता तोडीचा परिणामांची भरपाई करण्याकरिता मीरा-भाईंदर महानगरपालिकेमध्ये एकूण 25000 नवीन झाडे लावली जाणार आहेत.
Mumbai Metro Line | या झाडांच्या लागवडीकरिता आवश्यक असणारा निधी MMRDA द्वारे उपलब्ध करून दिला जाणार आहे. या योजनेमध्ये पर्यावरण पूरक गोष्टींचा अवलंब केला जाणार आहे. आणि नवीन तंत्रज्ञान वापरण्यात भर दिला जाणार आहे.
ऊर्जेची बचत करण्याकरिता प्रगत पुनरुत्पादक ब्रेक प्रणालीचा उपयोग केला जाणार आहे. ज्यामुळे निर्माण होणारी ऊर्जा विद्युत ऊर्जेमध्ये रूपांतर होईल आणि त्यामुळे खर्च कमी करण्यात येईल.
त्याचप्रमाणे सार्वजनिक वाहतुकीला प्रोत्साहन देत वाहतुकीची कोंडी आणि कार्बनचे उत्सर्जन करण्यामध्ये यशस्वी रित्या प्रयत्न केला जाणार आहे. नवीन पायाभूत सुविधांच्या उभारणीकरिता MMRDA चे सर्वोच्च प्राधान्य आतापर्यंत पर्यावरण संवर्धन राहिलेले आहे.
प्रदूषण मुक्त मुंबई शहर घडविण्याकरिता प्रकाश सिमेंट तुकड्यांचा उपयोग, हिरव्या इमारती करिता आवश्यक प्रमाणपत्रे आणि इतर पर्यावरण पूरक बांधकाम टेक्नॉलॉजी चा उपयोग करणे. मुंबई करिता एक शाश्वत आणि प्रदूषण मुक्त प्रकल्प राबवण्याचा प्रयत्न सुरू आहे.
Mumbai Metro Line | निष्कर्ष
मुंबई मेट्रोच्या नवीन विस्तार प्रकल्पामुळे वाहतुकीची कोंडी कमी होण्यास मदत होणार असून, प्रवाशांसाठी सोयीस्कर आणि जलद परिवहन पर्याय उपलब्ध होणार आहे. दहिसर पूर्व ते मीरा-भाईंदर मेट्रो मार्गामुळे शहरातील प्रवास अधिक सुलभ आणि पर्यावरणपूरक होईल.
प्रकल्पाच्या उभारणीसाठी झाडांची तोड आणि स्थलांतर आवश्यक ठरत असले तरी, पर्यावरणीय समतोल राखण्यासाठी मोठ्या प्रमाणावर वृक्षारोपण करण्याची योजना आखली आहे. यामुळे प्रदूषण नियंत्रण, हरितक्षेत्र संवर्धन आणि ऊर्जेच्या बचतीस चालना मिळणार आहे.
